Sửa máy xúc – Định nghĩa cơ bản về thủy lực

Trong quá trình làm việc tiếp xúc với rất nhiều người từ quản lý máy, chủ máy, cán bộ kỹ thuật, thợ lái máy,… nhưng thông thường mất rất nhiều thời gian để trao đổi thống nhất giữa các vấn đề kỹ thuật do không cùng một cách hiểu và cùng một định nghĩa chuẩn xác cho một vấn đề.

Bài viết này tôi đưa ra một số khái niệm cơ bản về hệ thống thủy lực để các bạn cùng nắm rõ.

Bơm thủy lực chỉ tạo ra lưu lượng dầu chứ không tạo ra áp suất.

Bơm bản thân nó không tạo ra một chút áp suất nào trong hệ thống. Nó chỉ tạo ra lưu lượng và lưu lượng này sẽ bị cản trở lại và gây nên áp suất. Các cản trở này tạo ra trong hệ thống thủy lực bởi các cụm công tác (motor-xylanh)  đây là công có ích còn các cụm valve, ma sát, đường ống đây là công vô ích. Như vậy, áp suất của bơm thay đổi phụ thuộc hoàn toàn vào tải chứ không phụ thuộc vào kích cỡ, các chế độ làm việc của bơm.

Áp suất nghĩa là lực hoặc mô men, lưu lượng nghĩa là tốc độ.

Đây là hai khái niệm riêng biệt tránh nhầm lẫn. Khi máy xúc của bạn không thể đào nhanh thì đừng cố vặn valve áp suất vào.

Lưu lượng * áp suất = Công suất do đó nếu bạn cần thêm lực thì cần tăng áp suất nếu cần nhanh thêm thì phải tăng lưu lượng còn nếu cần cả hai thì phải lắp bơm + motor to hơn,…

Dòng chảy của dầu luôn luôn là tới chỗ nào có ít cản trở nhất. Do đó hãy chắc chắn hướng của dòng chảy nếu không bạn chắc chắn gặp những sự cố bất ngờ.

Nhiệm vụ chính của hệ thống thủy lực là truyền năng lượng từ cơ cấu dẫn động (động cơ nổ, động cơ điện,…) đến cơ cấu chấp hành (motor, xylanh) để thực hiện một “công có ích” nào đó. Số lượng công sản ra trong một khoảng thời gian gọi là công suất. Do công suất của nguồn dẫn động là giới hạn nên tốc độ sản ra công của cơ cấu chấp hành cũng bị giới hạn theo. Trong hệ thống thủy lực có 3 loại năng lượng chính đó là nhiệt năng, động năng và thế năng. Các nguồn năng lượng này khi đưa vào trong hệ thống thủy lực thì đều trở thành hai nguồn chính là ” công có ích” , “gây rung động hệ thống”, “phát nhiệt”. Do đó hệ thống thủy lực không bao giờ truyền tải được 100% công suất và ngoại trừ công suất có ích, phần còn lại phần lớn biến thành nhiệt tích tụ trong hệ thống thủy lực. Chính vì vậy nhiệt độ của dầu cũng như nhiệt độ của cơ thể con người là thước đo độ mạnh-yếu của hệ thống thủy lực. Nếu nhiệt độ tăng cao bất thường điều đó chứng tỏ công có ích đã bị giảm đi công vô ích trong hệ thống tăng lên và bạn đang tốn tiền vô ích.

Trên đây tôi đã liệt kê một số khái niệm cơ bản cần thiết trước khi bắt đầu làm việc với hệ thống thủy lực. Phải đảm bảo nắm rõ được có khái niệm và hiểu về chúng trước khi làm. Hệ thống thủy lực với áp suất cao có khả năng gây ra những tai nạn thảm khốc dẫn đến tàn tật vĩnh viễn hoặc chết người. Hãy để những người có kinh nghiệm và được đào tạo thực hiện công việc đó.